Witamina A
Witamina A jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach. W organizmie występuje jako retinol, retinal, kwas retinowy oraz fosforan retinylu.
Pokarmy zwierzęce takie jak mięso, produkty mleczarskie, podroby a zwłaszcza wątroba, zawierają estry retinolu i retinylu, podczas gdy rośliny zawierają głównie karotenoidy, które są prekursorami retinolu.Witamina A bierze udział w rozwoju kości i syntezie pigmentów oka. Witamina ta jest również niezbędna dla zachowania zdrowej skóry i ochrony błon śluzowych przewodu pokarmowego, oddechowego i dróg moczowych przed infekcją. Retinol jest czasami stosowany w leczeniu ciężkiej postaci trądziku.
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A w przypadku osoby dorosłej szacuje się na 2500 do 5000 UI. Te potrzeby mogą wzrosnąć w pewnych okolicznościach. W przypadku dzieci w wieku od 1 do 12 lat wynoszą one przeciętnie od 2 000 do 4 500 UI, a w przypadku młodzieży w wieku od 13 do 20 lat od 5000 do 6000 UI. Międzynarodowa jednostka witaminy A to 0,3 μg retinolu. Podczas ciąży i laktacji dzienne spożycie powinno wynosić od 6 000 do 8 000 UI.
Przyczyny niedoboru
Niedobór spożycia jest najczęściej odpowiedzialny za hipowitaminozę A, w szczególności u niemowląt na diecie bezmlecznej. Dorośli mogą również cierpieć na niedobór witaminy A, jeśli eliminują z diety produkty mleczne, jaja, tłuszcze i warzywa zielone. Oprócz niedoboru spożycia, do hipowitaminozy przyczyniają się zaburzenia tranzytu jelitowego hamujące przekształcanie beta-karotenu w witaminę A.Objawy niedoboru
Pierwszymi objawami niedoboru są światłowstręt i ślepota zmierzchowa. Do tego dochodzą zaburzenia wzrostu, zmniejszona odporność na infekcje, zaburzone funkcjonowanie niektórych gruczołów dokrewnych i różne metabolizmy.Przedawkowanie witaminy A
Przedawkowanie witaminy A jest znacznie rzadsze niż niedobór i wynika głównie z nadmiernej suplementacji. Głównym objawem jest nadciśnienie wrotne.
Suplementacja witaminy A
Podawanie witaminy A jest wskazane nie tylko podczas objawów niedoboru, ale także w przypadku niektórych zaburzeń metabolicznych oraz w przypadku predyspozycji do infekcji. Za wyjątkiem ciąży, gdy może ona wykazać działanie teratogenne czyli toksyczne dla zarodka lub płodu, witamina A jest również użyteczna w profilaktyce w stanach fizjologicznych, które zwiększają zapotrzebowanie na tę witaminę jak laktacja, zespół napięcia przedmiesiączkowego, ale również w innych okolicznościach takich jak opóźnienie wzrostu, zmniejszenie odporności, światłowstręt, ślepota, zespół suchego oka, keratomalacja, rybia łuska, rogowacenie słoneczne, nadmierne rogowacenie, trądzik, suche, matowe i łamliwe włosy.
